Share on Facebook Share on Twitter Με τόσες διαφορετικές κατασκευάστριες εταιρίες ελαστικών, τόσα διαφορετικά είδη ελαστικών σε ποιότητα, υλικά, βάρος και φυσικά μέγεθος, η αναζήτηση για την ιδανική πίεση, μοιάζει πολύ με την αναζήτηση του ιερού δισκοπότηρου` όλοι ξέρουμε ότι υπάρχει, απλά δεν μπορούμε να το ανακαλύψουμε… Παλιότερα πολλοί ποδηλάτες, φούσκωναν τα ελαστικά στο μάξιμουμ, ανάλογα με το ελαστικό που χρησιμοποιούσαν. Ένα «μαγικό» όριο που είχε τεθεί από τους κατασκευαστές και σχεδόν από όλους τους ποδηλάτες ήταν τα 120 psi. Οτιδήποτε παραπάνω έμοιαζε δύσχρηστο, οτιδήποτε έμοιαζε αργό. Όμως στις μέρες μας, όλα αυτά τα σταθερά όρια έχουν καταρριφθεί και όλοι παραδέχονται ότι πρέπει να υπάρχει μια ιδανική πίεση για τα ελαστικά. Ποια όμως είναι αυτή η ιδανική πίεση; Μια μεγάλη παρανόηση Μια και οι περισσότεροι ποδηλάτες έχουν την τάση να φουσκώνουν υπερβολικά τα ελαστικά τους, μπερδεύουν τους έξτρα κραδασμούς λόγω υψηλής πίεσης, με παραπάνω ταχύτητα. Με άλλα λόγια, θεωρούν (και πιστεύουν) ότι με παραπάνω πίεση, ποδηλατούν πιο γρήγορα. Όταν μειώσουν λίγο την πίεση και χαθεί αυτή η παραπάνω ανάδραση του ελαστικού, αυτομάτως νομίζουν ότι ποδηλατούν αργά. Όμως ότι συνηθίσουν τη νέα, χαμηλότερη πίεση, καταλαβαίνουν ότι έχουν περισσότερη άνεση χωρίς να θυσιάζουν ταχύτητα. Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την πίεση των ελαστικών μας; 1. Βάρος Πρωταρχικός παράγοντας είναι το βάρος, η κάθετη δύναμη που δέχεται το ελαστικό, που είναι το συνδυαστικό βάρος του αναβάτη και του ποδηλάτου. 2. Επιφάνεια κύλισης Ακόμα και αν μιλάμε για ποδηλασία δρόμου, οπότε η επιφάνεια κύλισης είναι η άσφαλτος, παίζει ρόλο η ποιότητα του οδοστρώματος (νέο ή παλαιό) 3. Συνθήκες οδοστρώματος Διαφορετικές συνθήκες όπως στεγνό ή βρεγμένο. Συνήθως προτείνεται στη βροχή να χαμηλώνουν οι πιέσεις κατά 5-10 Psi. 4. Πάχος ελαστικού Το πάχος των ελαστικών έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία χρόνια. Πριν 10 χρόνια χρησιμοποιούσαν 20 και 21 mm ελαστικά κατά κόρον στις ατομικές χρονομετρήσεις ή και σε αγώνες, γιατί θεωρούνταν πιο «γρήγορα». Τώρα αυτές οι διαστάσεις πλέον δεν υφίστανται, και οι περισσότεροι επαγγελματίες ποδηλάτες τρέχουν με ελαστικά των 25 mm. 5. Είδος ελαστικού Στην ποδηλασία δρόμου υπάρχουν τα ελαστικά τύπου clincher, αυτά που έχουν σαμπρέλα και τα ελαστικά τύπου tubular, όπου το ελαστικό δεν έχει σαμπρέλα, όπως ακριβώς τα ελαστικά των αυτοκινήτων. Τα τελευταία, που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά σε αγώνες, έχουν τελείως διαφορετικές πιέσεις από τα πρώτα. 6. Υλικά κατασκευής ελαστικού Επίσης τα τελευταία χρόνια, έχουν αναβαθμιστεί πολύ τα υλικά από τα οποία κατασκευάζονται τα ελαστικά. Χρησιμοποιούνται στρώματα υλικών για καλύτερη κύλιση, για αποφυγή σκασίματος, πολλά ακριβά ελαστικά είναι χειροποίητα κ.ο.κ. 7. Πάχος τροχού Το ίχνος του ελαστικού, δηλαδή το κομμάτι του ελαστικού που έρχεται σε επαφή με το οδόστρωμα, έχει άμεση συνάρτησε με το πάχος του τροχού. Όσο πιο στενός ο τροχός, τόσο μικρότερο το ίχνος και αντίστροφα. Ταχύτητα σε σχέση με την άνεση και το κράτημα Είναι ευρέως γνωστό ότι όλοι οι ποδηλάτες δρόμου ενδιαφέρονται κατά το πλείστον για το πόσο γρήγοροι είναι ή μπορεί να είναι. Παραβλέπουν όμως παράγοντες επίσης σημαντικούς, όπως η άνεση και το κράτημα (grip). Τι να την κάνεις την ταχύτητα, αν το ελαστικό αρχίσει και γλιστράει ή κοπανάει υπερβολικά; Η αντίσταση κύλισης ενός ελαστικού μπορεί να ελεγχθεί εργαστηριακά, κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες, βάζοντας το ποδήλατο να κυλάει πάνω σε ένα τύμπανο. Έτσι βγαίνει ο συντελεστής τριβής, για το συγκεκριμένο ελαστικό. Σύμφωνα με αυτά τα πειράματα, η αντίσταση κύλισης μειώνεται όσο αυξάνεται η πίεση του ελαστικού. Παρόλα αυτά, τα αποτελέσματα στον πραγματικό κόσμο είναι διαφορετικά. Μετά από δοκιμές, οι υψηλές πιέσεις έδειξαν ότι αυξάνουν την αντίσταση κύλισης. Που καταλήγουμε λοιπόν; Η αντίσταση κύλισης έχει να κάνει με: Τριβές από τα πλαϊνά του ελαστικού (φλεξάρισμα ελαστικού) Τριβές από το ελαστικό όταν είναι πολύ σκληρό (κοπάνημα ελαστικού) Προσπαθώντας λοιπόν να βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ των δύο παραπάνω παραγόντων, ας δούμε πρώτα το θέμα των πλαϊνών του ελαστικού. Αυτός είναι ένας πίνακας για προτεινόμενες πιέσεις, σύμφωνα με το βάρος μας και το πάχος του ελαστικού. Φυσικά δεν λύνει όλα τα προβλήματα, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένας τυφλοσούρτης, τουλάχιστον για τις ελάχιστες πιέσεις που θα πρέπει να έχουμε στα ελαστικά μας. Έτσι π.χ. ένας αναβάτης που ζυγίζει 80 κιλά και φοράει 25ρια ελαστικά, θα πρέπει τουλάχιστον να έχει 95 psi στα ελαστικά του. Όσον αφορά στη σκληρότητα του ελαστικού, το κακό οδόστρωμα πάντα επιδεινώνει το «κοπάνημα», οπότε υπάρχει περισσότερη χαμένη ενέργεια από το πεταλάρισμα. Επίσης, μιλώντας για το είδος των ελαστικών, τα ελαστικά με σαμπρέλα (clincher) είναι πάντα πιο σκληρά (άρα επιδεινώνουν περισσότερο την απώλεια ενέργειας) από τα καθαρά αγωνιστικά ελαστικά (tubular). Συμπέρασμα Οι ποδηλάτες που καταφεύγουν στη λύση να φουσκώνουν υπερβολικά τα ελαστικά τους, θα πρέπει να καταλάβουν ότι σπαταλούν ενέργεια. Αυτό γίνεται γενικά σε οποιοδήποτε ελαστικό ξεπερνάει τα 100 psi. Οπότε μειώνοντας την πίεση κατά 5-10 psi αμέσως θα μειωθεί και η αντίσταση κύλισης, οπότε θα αυξηθεί η αποδοτικότητα του ελαστικού. Φυσικά όλα τα παραπάνω, σε συνάρτηση με το συνολικό μας βάρος το είδος και το πάχος του ελαστικού. Αποφυγή ξεφουσκώματος Ακόμα μια θεωρία που επικρατεί και ενισχύει την πεποίθηση για υψηλές πιέσεις, είναι ότι έτσι μειώνονται οι πιθανότητες να έχουμε σκασίματα από απότομα ξεφουσκώματα. Κάτι τέτοιο γίνεται, όταν ύστερα από χτύπημα σε μια λακκούβα, το ελαστικό τερματίζει και έρχεται σε επαφή με τα πλαϊνά του τροχού. Όμως, σύμφωνα με μελέτες, το υπερβολικό φούσκωμα δεν βοηθάει στην αποφυγή του παραπάνω φαινομένου. Με άλλα λόγια, αν κάποιος πέσει με αρκετά χιλιόμετρα μέσα σε λακκούβα, 20 psi παραπάνω δεν θα κάνουν διαφορά. Αυτό που φαίνεται να προσφέρει μια μικρή διαφορά είναι τα φαρδύτερα ελαστικά (25 mm, 28 mm) που έχουν πιο ψηλό προφίλ από τα πιο στενά (23 mm). Σε τέτοια ελαστικά χρειάζεται πολύ περισσότερη ενέργεια για να τερματίσει το ελαστικό. Τελικό Συμπέρασμα Μιλώντας για αντίσταση κύλισης (άρα και για ποιότητα κύλισης), κάτι που γίνεται αισθητό σε αποστάσεις πάνω από 80 χλμ, και μιλώντας για κράτημα του ελαστικού εκεί που περισσότερο το χρειαζόμαστε (σε μια γρήγορη κατάβαση ή σε βρεγμένο οδόστρωμα), μία είναι η βασική οδηγία: Χαμηλότερες πιέσεις! Γενικά, οι πιο χαμηλές πιέσεις θα αυξήσουν το κράτημα και θα μειώσουν την χαμένη ενέργεια από τα κοπανήματα. Προσοχή όμως, γιατί από ένα σημείο και μετά η χαμηλή πίεση θα κάνει τα πλαϊνά των ελαστικών να καταρρέουν σε στροφές, οπότε θέλει μέτρο. Φυσικά τα ελαστικά με σαμπρέλα, μας προστατεύουν από σκασίματα, αλλά είναι πάντα πιο σκληρά από τα αγωνιστικά ελαστικά, οπότε πρέπει να ανεχθούμε αυξημένη αντίσταση κύλισης (άρα και μειωμένη ποιότητα κύλισης). Άρα η πιο καλή μέθοδος για να αυξήσουμε το κράτημα αλλά και να έχουμε ποιότητα κύλισης είναι τα ελαφρώς πιο φαρδιά ελαστικά, με μεγαλύτερο ίχνος στο οδόστρωμα, αλλά ελαστικά με εύπλαστα περιβλήματα (folding tires). Είναι μεν πιο ακριβά, αλλά λύνουν τα περισσότερα προβλήματα σχετικά με την ιδανική πίεση. Χρησιμοποιήστε λοιπόν ποιοτικά, φαρδιά ελαστικά και πειραματιστείτε!
