Share on Facebook Share on Twitter Θέλουμε δεν θέλουμε, τα δισκόφρενα σε ποδήλατα δρόμου είναι εδώ για να μείνουν. Με όλους τους μεγάλους κατασκευαστές συστημάτων μετάδοσης να προχωρούν προς αυτήν την κατεύθυνση, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το επόμενο ποδήλατό μας να διαθέτει δισκόφρενα. Ξεκινάμε λοιπόν μια σειρά άρθρων για τον άγνωστο κόσμο του… ρότορα! Σε αυτό το πρώτο άρθρο μας, εξετάζουμε τα βασικά σημεία της συγκεκριμένης τεχνολογίας. Τι είναι ένα δισκόφρενο; Τα δισκόφρενα υπάρχουν αρκετές δεκαετίες στην αγορά – από τις αρχές της δεκαετίας του ’50, στην πραγματικότητα. Η ορεινή ποδηλασία έφερε πραγματικά τους δίσκους στη δημοτικότητα, και υπήρξε το πρότυπο σύστημα πέδησης εκεί για σχεδόν είκοσι χρόνια. Παρόμοια με τα συστήματα που συναντάμε στα αυτοκίνητα και στις μηχανές, τα δισκόφρενα μετακίνησαν την επιφάνεια πέδησης από τον τροχό σε ένα ειδικευμένο μεταλλικό (συνήθως από χάλυβα) ρότορα, που συνδέεται με την πλήμνη του τροχού. Η διαφορά με τα κανονικά φρένα, είναι ότι τα τακάκια είναι μικρότερα αλλά κατασκευασμένα από πολύ πιο σκληρά υλικά. Μηχανικά και υδραυλικά δισκόφρενα: ποια είναι η διαφορά; Ένα μηχανικό δισκόφρενο μοιάζει πολύ με ένα παραδοσιακό φρένο. Το καλώδιο ενεργοποιεί ένα έμβολο που σπρώχνει ένα μονό τακάκι, κάνοντας το ρότορα να συμπιεστεί αρκετά μεταξύ από ένα κινούμενο και ένα σταθερό τακάκι. Ένα υδραυλικό δισκόφρενο μοιάζει περισσότερο με αυτό ενός σύγχρονου αυτοκινήτου, όπου το υγρό των φρένων μεταφέρει τη δύναμη πέδησης. Στην ουσία, με το πάτημα της μανέτας του φρένου, το υγρό ωθεί τα έμβολα της δαγκάνας (στα οποία προσαρτώνται τα τακάκια) στην κάθε πλευρά του ρότορα. Γιατί η υδραυλική πέδηση είναι ανώτερη; Τα μηχανικά φρένα είναι εξαιρετικά αξιόπιστα, αλλά λιγότερο αποδοτικά στο να μεταφέρουν την δύναμη από την μανέτα στη δαγκάνα. Επίσης, χρειάζονται να ρυθμίζονται χειροκίνητα, ενώ τα τακάκια φθείρονται. Αντίθετα, τα υδραυλικά δισκόφρενα αντισταθμίζουν αυτόματα τη φθορά από τα τακάκια, είναι γενικά ελαφρύτερα και είναι πλήρως σφραγισμένα από τα στοιχεία της φύσης. Επιπλέον, η υδραυλική πέδηση παράγει λιγότερη μηχανική τριβή και πολλαπλάσια δύναμη πέδησης. Με άλλα λόγια, χρειάζεται μόνο μια μικρή δύναμη πίεσης στη μανέτα, για να παράγει αρκετή δύναμη πέδησης στην δαγκάνα. Μπορώ να μετατρέψω ένα μηχανικό δισκόφρενο σε υδραυλικό; Με απλά λόγια, όχι. Ωστόσο, μπορoύμε να συνδέσουμε ένα μηχανικό μοχλό φρένων σε υδραυλικές δαγκάνες. Οι εταιρείες TRP και Yokozuna προσφέρουν κάτι τέτοιο. Ο κύλινδρος με τα υγρά βρίσκεται στο ίδιο σώμα με τη δαγκάνα. Ο μηχανικός μοχλός τραβάει ένα καλώδιο, το οποίο τραβάει το έμβολο στη δαγκάνα. Είναι ακόμα ένας συμβιβασμός, με απώλειες τριβής καλωδίων και αυξημένο βάρος ως θέματα. Αλλά αν ψάχνουμε για βελτιωμένη απόδοση στο μηχανικό μας σύστημα με δισκόφρενα, αυτή είναι μια βιώσιμη επιλογή. Πόσο βαρύτερο είναι το σύστημα με τα δισκόφρενα; Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση. Αν απλά συγκρίνουμε τη σειρά Shimano Dura-Ace R9100 με τα κανονικά φρένα (μαζί με τα καλώδια) με το αντίστοιχο σύστημα δισκόφρενων, θα δούμε ότι τα δισκόφρενα είναι περίπου 200 γραμμάρια βαρύτερα, ( μαζί με καλώδια, σωλήνες και αντάπτορες). Ωστόσο, και κέντρα για δίσκους είναι επίσης βαρύτερα, επειδή χρειάζονται αντάπτορες για τους ρότορες, ενώ οι συμβατοί για δισκόφρενα τροχοί είναι επίσης βαρύτεροι, καθώς πρέπει να χειρίζονται περισσότερα φορτία στρέψης. Λαμβάνοντας υπόψη τα πάντα, έχουμε ένα μειονέκτημα των 300 γραμμαρίων με τα δισκόφρενα, και αυτό είναι πραγματικά ένα βέλτιστο σενάριο. Πιο συχνά, και όπου υπάρχουν αυστηρότεροι προϋπολογισμοί, η διαφορά βάρους είναι συνήθως πιο κοντά στα 500 γραμμάρια. Μπορώ να κλειδώσω τον τροχό με τα κανονικά φρένα, γιατί να ασχοληθώ με δισκόφρενα; Η απόδοση της πέδησης δεν έχει να κάνει αν μπορούμε να κλειδώσουμε έναν τροχό. Αυτό που μας παρέχουν τα δισκόφρενα είναι καλύτερο έλεγχο της ισχύος πέδησής λίγο πριν το μπλοκάρισμα, που είναι αυτό που χρειαζόμαστε για να έχουμε καλύτερο φρενάρισμα. Σε έναν αγώνα, αυτό μας επιτρέπει να φρενάρουμε πιο βαθιά μέσα στην στροφή και να μεταφέρουμε μεγαλύτερη ταχύτητα μέσα στην στροφή. Επίσης, η μεγάλη διαφορά είναι στους βρεγμένους δρόμους, όπου το προοδευτικό φρενάρισμα βοηθάει στο να μην μπλοκάρουν οι τροχοί μας. Σχεδόν όλα τα υδραυλικά δισκόφρενα προσαρμόζονται αυτόματα στη φθορά από τα τακάκια και έτσι εξαφανίζεται το πρόβλημα φθορών στα στεφάνια των τροχών. Είναι τα δισκόφρενα πιο αεροδυναμικά από τα κανονικά φρένα; Τα δισκόφρενα είναι οριακά λιγότερα aero από τα κανονικά φρένα. Ωστόσο, ένας μικρός αριθμός εταιριών όπως η Giant με το Propel Disc, ισχυρίζονται ότι με τα τακάκια των κανονικών φρένων, τα αεροδυναμικά αποτελέσματα ενός ρότορα δίσκου μπορούν να εξισορροπηθούν. Το πιο σημαντικό είναι ότι μερικά από τα γρηγορότερα ποδήλατα έχουν παραδοσιακά χρησιμοποιήσει φρένα τροχών με αμφίβολη ποιότητα, για να μην αναφέρουμε το γεγονός ότι έχουν επιδόσεις πέδησης σε τροχούς από ανθρακόνημα είναι χαμηλότερες από ότι στους αλουμινένιους. Ανεξάρτητα από αυτό, τα δισκόφρενα ανοίγουν δυνατότητες για αεροδυναμικά οφέλη σε άλλα σημεία του ποδηλάτου, και μόλις αρχίζουμε να μαθαίνουμε πώς. Μπορώ να αγωνιστώ με δισκόφρενα; Η απάντηση είναι πιθανότατα ναι. Ενώ τα δισκόφρενα βρίσκονται σε δοκιμαστική κατάσταση στην επαγγελματική ποδηλασία, οι ερασιτεχνικοί αγώνες είναι ανοιχτοί. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, επιτρέπεται η χρήση στους ερασιτεχνικούς αγώνες για μερικά χρόνια, ενώ η Αυστραλία επέτρεψε τη χρήση των δισκόφρενων τον Ιούλιο του 2017. Και από το 2018, η Βρετανία επιτρέπει τη χρήση δισκόφρενων στις διοργανωμένες εκδηλώσεις της. Μπορεί η βιομηχανία να μας αναγκάσει στη χρήση δισκόφρενων; Όχι όσο τα κανονικά φρένα φέρνουν πωλήσεις. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για την τάση για δισκόφρενα στα ποδήλατα δρόμου και μερικές εταιρίες, όπως η Giant, είναι ενεργητικές, δηλώνοντας ότι τα ποδήλατα με κανονικά φρένα έχουν περιορισμένη διάρκεια ζωής. Αλλά ακόμα και αν οι μεγάλοι κατασκευαστές, απομακρυνθούν από τα κλασικά φρένα, αυτό θα χρειαστεί μερικά χρόνια. Επίσης, μπορούμε πάντα να καταφύγουμε σε ανεξάρτητους κατασκευαστές, οι οποίοι θα μπορούν να κατασκευάζουν ποδήλατα με κανονικά φρένα.
