The Beautiful Race – Η ιστορία του Giro d’ Italia

Όπως είδαμε και φέτος, το Giro d’Italia παραμένει ένα ιδιαίτερο Grand Tour, επειδή είναι άγριο απρόβλεπτο και συναρπαστικό. Αρχικά εμπνευσμένο από το Tour de France, η ιστορία του ήταν αρκετά διαφορετική, τόσο μέσω της τοπογραφίας όσο και του πολιτισμού. Όλα αυτά και πολλά άλλα, αναφέρονται στο βιβλίο “The Beautiful Race: The Story of the Giro d’Italia” του Colin O’Brien.

Στην εισαγωγή του, ο συγγραφέας O’Brien αναφέρεται στο Giro:

«Υπάρχει επίσης η κοινωνική διάσταση σε αυτό …. Η ιστορία του αγώνα είναι γεμάτη με αθλητές που ήταν αφοσιωμένοι για να το κερδίσουν, μέχρι τη στιγμή που δεν το έκαναν και αυτό το κρατά ενδιαφέρον, κάνοντας κάθε έκδοση του να φαίνεται φρέσκια».

Η ιστορία του Giro

Όπως και το Tour, το Giro ξεκίνησε ως τρόπος πώλησης των εφημερίδων, αλλά η πρόθεση ήταν να δημιουργηθεί ένας Γύρος της Ιταλίας από μια ανταγωνιστική εφημερίδα και το Ιταλικό Touring Club.

Η Gazzetta dello Sport βρισκόταν σε οικονομική ύφεση και –παίρνοντας ένα μεγάλο ρίσκο- ανακοίνωσε τον Αύγουστο 1908 τη δημιουργία του Giro d’Italia για την επόμενη άνοιξη: 3.000 αγωνιστικά χιλιόμετρα και ένα επιβλητικό βραβείο των 25.000 λιρών, καθιστώντας τον αγώνα, τον πλουσιότερο ποδηλατικό αγώνα στον κόσμο. Ο νέος αγωνιστικός διευθυντής, Armando Cougnet, ήταν 24 χρονών και θα παρέμενε στο πόστο του μέχρι το 1949.

Μέχρι τον Σεπτέμβριο, φαινόταν ότι η κούρσα θα έπρεπε να ακυρωθεί, καθώς τα οικονομικά ήταν ζοφερά, αλλά το Giro σώθηκε από έναν από τους επενδυτές της εφημερίδας, έναν τραπεζίτη από το Μιλάνο και φανατικό οπαδό της ποδηλασίας, ο οποίος συγκέντρωσε κεφάλαια, ακόμα και από ανταγωνιστική εφημερίδα!

Μέχρι το Μάρτιο του 1909, με την ενθάρρυνση ενός χρυσού μεταλλίου από τον βασιλιά της Ιταλίας ως πρόσθετο κίνητρο, τα ταμεία ήταν γεμάτα. Η διαδρομή αναθεωρήθηκε σε 8 εταπ, καλύπτοντας «μόνο» 2.500 χλμ.

Στις 13 Μαΐου 1909, 127 αθλητές ξεκίνησαν από το Μιλάνο για το 1^ο εταπ – μια επική διαδρομή 397 χλμ στη Μπολόνια.

Φυσικά, όπως και με όλους τους πρώτους αγώνες, υπήρχε μια καμπύλη μάθησης. Με την πρωτόγονη χρονομέτρηση και τη δυνατότητα του χάους καθώς μάζες ανθρώπων εμφανίζονταν στη διαδρομή, οι διοργανωτές χρησιμοποίησαν ένα σύστημα πόντων, με 1 για τον νικητή του εταπ, 2 για τη 2^η θέση κ.ο.κ., με νικητή τον αθλητή με τους λιγότερους πόντους.

Το βιβλίο δεν ακολουθεί χρονολογική σειρά, αλλά επικεντρώνεται σε συγκεκριμένους αθλητές και λιγότερο σε αξιόλογες αναβάσεις.

Ιστορίες αθλητών

Στα πρώτα χρόνια του Giro ήταν εντυπωσιακό το πόσοι μεγάλοι αθλητές προήλθαν από μεγάλη φτώχεια, οι οποίοι συνήθως δούλευαν ως μεταφορείς χρησιμοποιώντας cargo bikes.

Αρκετοί από αυτούς απασχολούνταν σε σκληρή σωματική εργασία: Ήταν συνήθως εργάτες πέτρας, που η ποδηλασία τους προσέφερε μια διέξοδο από το εργασιακό τους περιβάλλον.

Ο Ottavio Bottechia, ο «Χτίστης του Friuli», ήταν ο δεύτερος νεότερος από 9 παιδιά που κατόρθωσαν ένα έτος σχολικής φοίτησης και είχαν σκληρή ζωή ακόμη και πριν γίνει επαγγελματίας το 1926.

Δήλωσε: «Δεν αγωνίζομαι για αθλητισμό ή για τις επευφημίες του πλήθους ή για τα λουλούδια από τις όμορφες γυναίκες και ακόμη λιγότερο για τη δόξα. Αγωνίζομαι για τα χρήματα, για να κερδίσω όσο μπορώ, και δεν θα υπάρξει ποτέ αρκετή ταλαιπωρία ή κόπωση για να σκεφτεί κανείς αυτό το στόχο. Αγωνίζομαι για την οικογένειά μου, είμαι φτωχός και θα κάνω ό, τι είναι δυνατό για να μην χρειαστεί να ζήσουν στη δυστυχία».

Τερμάτισε 5^ος στο Giro του 1923, προσελκύοντας την προσοχή και έγινε ο πρώτος Ιταλός νικητής του Tour de France (1924 και 1925), γνωρίζοντας παρόλα αυτά, ένα μυστηριώδες και βίαιο τέλος το 1927.

Αν και ο πρώτος αθλητής που φόρεσε τη φανέλα”Il Campionissimo” ήταν ο Costante Girardengo (και ένας από τους πρώτους επαγγελματίες αθλητές που έγινε πλούσιος), ο Alfredo Binda ήταν ο κυρίαρχος αθλητής της εποχής του, κερδίζοντας το Giro 5 φορές.

Ήταν τόσο ανώτερος από τους υπόλοιπους,  που οι διοργανωτές του Giro του έδωσαν το αντίστοιχο χρηματικό έπαθλο του Giro, για να μην συμμετέχει μια χρονιά και να δώσουν στους άλλους μια ευκαιρία.

Ο καλύτερος ανταγωνιστής του ήταν ο Learco Guerra, η «Ανθρώπινη Ατμομηχανή», που είχε τρέξει στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα UCI 1931 στην Κοπεγχάγη, μια ατομική χρονομέτρηση 170 χλμ σε μια επίπεδη διαδρομή.

Υπάρχουν τόσα πολλά σπουδαία γεγονότα στο βιβλίο, μεγάλες προσωπικότητες, μικρά σκάνδαλα, υπεράνθρωπες επιδόσεις αντοχής, κάποιες εξαπατήσεις καθώς και τιτάνιες αντιπαλότητες, όπως η διάσημη μεταξύ των Gino Bartali και Fausto Coppi και τη λιγότερο γνωστή σύγκρουση μεταξύ του Francesco Moser και του Giuseppe Sarroni.

Ο Bartali εναντίον του Coppi ήταν κάτι που ήταν απόλυτα ιταλικό: αντιπροσώπευε τη διαίρεση της χώρας μεταξύ του συντηρητικού παρελθόντος και του σύγχρονου μέλλοντος, καθώς οι δύο πρωταγωνιστές ήταν τόσο ανόμοιοι.

Και ποιος δεν αγαπάει την ιστορία της Alfonsina Strada, η οποία συμμετείχε ως το μοναδικό γυναικείο μέλος του Giro το 1924 επειδή, όπως σημείωσαν οι διοργανωτές του αγώνα, δεν υπήρχε κανένας κανόνας εναντίον της. Πήγε αρκετά καλά μέχρι να βρεθεί εκτός του χρονικού ορίου στο 8^ο εταπ, λόγω μιας σειράς σκασμένων ελαστικών και πτώσεων.

Ενώ επίσημα αποκλείστηκε, της επετράπη να συνεχίσει μέχρι το τέλος στο Μιλάνο, σταματώντας στο δρόμο για φωτογραφίες και αυτόγραφα. Ήταν μια νίκη για όλους, καθώς η φήμη της πωλούσε πολλές εφημερίδες και η Strada ήταν σε θέση να χτίσει μια σταδιοδρομία από αυτό για δεκαετίες μετά.

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το Giro άρχισε να παίρνει μια πιο διεθνή διάσταση και τον αδιάσπαστο κατάλογο των Ιταλών νικητών τερμάτισε ο Ελβετός Hugo Koblet το 1950. Ακολούθησαν και άλλες χώρες στη λίστα των νικητών όπως το Λουξεμβούργο, η Γαλλία, το Βέλγιο, η Σουηδία, η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Ρωσία, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Κολομβία.

Διαφορές με το Tour

Πέντε φορές νικητές εκτός από το Binda ήταν ο Coppi και ο ασταμάτητος Βέλγος, Eddy Merckx. Από το 1993 και τη 2^η διαδοχική νίκη του Miguel Indurain, δεν υπήρξαν διαδοχικές νίκες, παρόλο που αρκετοί αθλητές κατάφεραν να το κερδίσουν δύο φορές. Αυτή ήταν μία διαφορά σε συγκριση με το Tour de France, όπου συχνά ομάδες και αθλητές κυριαρχούσαν για χρόνια.

Μια ακόμα σημαντική διαφορά ήταν οι διαδρομές: Η Ιταλία είναι πολύ μικρότερη χώρα από τη Γαλλία και οι αθλητές μπορούν να βρεθούν από παράκτιες διαδρομές, σε επίπεδες πεδιάδες σε ψηλά βουνά σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Λέγεται ότι οι επίπεδες διαδρομές δεν είναι πραγματικά επίπεδες, μάλλον όπως οι Κλασσικές της Άνοιξης, ενώ τα βουνά είναι δύσκολα. Το Colle delle Finistre, με τις 45 φουρκέτες του, ήταν στο προσκήνιο για το Giro από το 1995, αλλά σώθηκε μέχρι το 2005. Πήρε πάλι δημοσιότητα, όταν το 2018, ο Chris Froome έκανε μια μεγάλη επίθεση, που θα εντυπωσίαζε τον Fausto Coppi.

Κοιτάζοντας τη δημοτικότητα του Giro σήμερα, είναι εύκολο να ξεχάσουμε ότι μόλις πριν από μια δεκαετία ο αγώνας έπεφτε σε ύφεση, ταραγμένος από τα σκάνδαλα ντόπινγκ, τον τραγικό θάνατο μιας μεγάλης μορφής για την ποδηλασία, τον τραγικό χαμό του Marco Pantani και μια προφανή έλλειψη από Ιταλούς πρωτοεμφανιζόμενους.

Η επαγγελματική ποδηλασία επίσης, από την ίδια της τη δομή, υπέφερε από ασταθή οικονομικά με την πάροδο των ετών. Η Ιταλία δεν ήταν η μόνη χώρα που είδε την πτώση των αγώνων, αλλά υπάρχει ελπίδα, καθώς νέοι αγώνες, όπως το αναζωογονημένο Strade Bianche, που ανέλαβε η διοργανώτρια αρχή του Giro, RCS, δημιουργήσουν μια νέα γενιά οπαδών και κερδίζουν τον ενθουσιασμό των αθλητών.

Επίλογος

Ο συγγραφέας αναφέρει:

«Όσο πιο βαθιά πήγαινα με την έρευνά μου, τόσο πιο δελεαστικό έγινε να αποκλίνω από αυτή την ιδέα [μιας γενικής αφήγησης] και να αναφέρω κάθε λεπτομέρεια της 108χρονης ιστορίας του αγώνα, αλλά ποτέ δεν ήθελα να γράψω μια εγκυκλοπαίδεια του Giro d’Italia, γιατί ποτέ δεν θα ήθελα να διαβάσω μία».

Ίσως στις 238 σελίδες του βιβλίου, δεν υπήρχε επαρκής χώρος για πολύ μεγαλύτερες ιστορίες. Τουλάχιστον είναι ενδιαφέρον ότι διαβάζουμε για αρκετές ιστορίες, όπως για τον Carlo Galetti, νικητής των εκδόσεων 1910 και 1911, που τον αποκαλούσαν “Il Scoiattolo dei Navigli”, ή «Σκίουρο των Καναλιών».