Share on Facebook Share on Twitter Κάποτε, όλα τα ποδήλατα κατασκευάζονταν από ατσάλι, από τα καθημερινά έως τα αγωνιστικά ποδήλατα. Η τεχνολογική εξέλιξη, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, ανέδειξε ελαφρύτερα υλικά όπως το αλουμίνιο, το τιτάνιο και, πιο πρόσφατα, το ανθρακόνημα, που πήρε μεγάλο προβάδισμα έναντι των υπολοίπων. Τα τελευταία χρόνια, το υλικό απολαμβάνει ένα έντονο ενδιαφέρον και ένα νέο κοινό. Παρόλο που οι «αγωνιάρηδες» δεν προτιμούν το ατσάλι, εξακολουθεί να είναι το επιθυμητό υλικό για όσους θέλουν ένα ποδήλατο για άνεση, απόσταση και ανθεκτικότητα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα ποδήλατα τουρισμού και αντοχής (endurance) τείνουν να είναι ατσάλινα. Οι εξελίξεις των υλικών, από τους δύο κύριους προμηθευτές σωλήνων από ατσάλι, τις εταιρείες Columbus και Reynolds, και το ενδιαφέρον από τους ποδηλάτες που ψάχνουν για κάτι διαφορετικό, τροφοδότησε την αύξηση του αριθμού των κατασκευαστών. Σε τέτοιες περιπτώσεις, πάντα κερδισμένος είναι ο τελικός καταναλωτής, που απολαμβάνει περισσότερες επιλογές σε πλαίσια και χαμηλότερες γενικά τιμές. Πάμε custom! Τα τελευταία χρόνια, υπήρξε ένα κύμα νέων κατασκευαστών πλαισίων που ένωσαν δυνάμεις με πιο εδραιωμένα ονόματα του χώρου. Ο λόγος ήταν ο αυξανόμενος αριθμός πελατών που επιθυμούσαν την κατασκευή πλαισίων custom (στα μέτρα τους). Ο Jim Walker, κατασκευαστής των custom ατσάλινων ποδηλάτων Enigma, αποδίδει αυτήν την τάση, στην ευκολία με την οποία δουλεύεται το ατσάλι. Επίσης προσθέτει, ότι ένα ποδήλατο από υψηλής ποιότητας ατσάλι, έχει πολύ καλή ποιότητα κύλισης. «Είναι πάντα ένα εξαιρετικό υλικό για τους κατασκευαστές πλαισίων, καθώς είναι σχετικά εύκολο να δουλευτεί και επιπλέον είναι πολύ εύκολο να προσαρμοστεί [στις ανάγκες του πελάτη]. Το ατσάλι επιτρέπει σε έναν τεχνίτη να είναι δημιουργικός και να δημιουργεί κάτι όμορφο». Υπάρχει επίσης η φήμη ότι το ατσάλι προσθέτει μια ‘ελαστικότητα’ στην οδήγηση ενός ποδηλάτου. Είναι κάτι που ο Walker αισθάνεται είναι επίσης ένας παράγοντας για το γιατί περισσότεροι άνθρωποι το επιλέγουν. «Είναι η αισθητική και η ποδηλατική ποιότητα που κάνουν πολλούς να επιλέγουν το ατσάλι», συμφωνεί ο Tom Donhou από την εταιρία Donhou, από τη νέα γενιά κατασκευαστών πλαισίων. Για τους νέους κατασκευαστές, το ατσάλι είναι πιο ελκυστικό επειδή είναι σχετικά οικονομικό σαν πρώτη ύλη και εύκολο στην κατεργασία του. Για τους εν δυνάμει αγοραστές, σημαίνει ένα πλήρως custom πλαίσιο, από τη γεωμετρία έως το τελείωμα βαφής, ακριβώς σε κάθε λεπτομέρεια. Αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο από τους μεγάλους κατασκευαστές, που χρησιμοποιούν άλλα υλικά. Ατσάλινα ποδήλατα πίσω στο επαγγελματικό peloton Μέχρι τη δεκαετία του ’80, το μεγαλύτερο μέρος του επαγγελματικού peloton αγωνιζόταν με ατσάλινα ποδήλατα. Μετά, σταδιακά τα νέα υλικά με μικρότερο βάρος και αυξημένη ακαμψία αντικατέστησαν το ατσάλι. Όμως το ‘αγωνιστικό’ ατσάλι βίωσε μια αναγέννηση: Η ποδηλατική ομάδα Madison-Genesis ( με χορηγή την εταιρία Genesis) έβαλε πάλι ατσάλινα ποδήλατα στο πελοτόν, με το εξαιρετικό ποδήλατο Volare. «Η βασική κινητήρια δύναμη [πίσω από την ομάδα Madison-Genesis] ήταν ουσιαστικά να αποδείξει ότι το ατσάλι, εξακολουθεί να είναι ανταγωνιστικό υλικό για την κατασκευή [αγωνιστικών] ποδηλάτων», δηλώνει ο διευθυντής μάρκετινγκ της Genesis, Albert Steward. «Με τις πρόσφατες εξελίξεις των νέων τύπων ατσαλιού (Reynolds 953 και Columbus XCr), το συναίσθημα μέσα από την ομάδα μας ήταν ότι θα ήταν ίσως μια καλή στιγμή να επανεξετάσουμε το ατσάλι σε πλαίσιο αγώνων και να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε», προσθέτει. Όπου το ατσάλι αυξάνεται σε μέγεθος Να λοιπόν συνολικά τα πλεονεκτήματα του ατσαλιού: Έμφυτη «ελαστικότητα», η οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στους σωλήνες μικρής διαμέτρου που χρησιμοποιούνται. Το ατσάλι είναι πιο ανθεκτικό από το αλουμίνιο, χωρίς να παρουσιάζει κόπωση υλικού Με σωστή κατεργασία, δεν έχει θέματα σκουριάς Σύμφωνα με τον Albert Steward το πρόβλημα με το ατσάλι είναι ότι αν θες να αυξήσεις την ακαμψία καταλήγεις ή να αυξάνεις τη διάμετρο των σωλήνων ή το πάχος των τοιχωμάτων. Όμως έτσι δυστυχώς αυξάνεις και το βάρος. «Με την έκδοση Volare 5 έχουμε μειώσει τον οριζόντιο σωλήνα, συνεργαζόμενοι στενά με τη Reynolds σε έναν καινούργιο σωλήνα με ωοειδές σχήμα, με σκοπό την μείωση βάρους και την αύξηση της άνεσης στην σέλα» δηλώνει. Τα τελευταία σετ σωληνώσεων, μεγάλωσαν κατά πολύ τη διάμετρο των σωλήνων. Πάνε πλέον οι μέρες των ‘αδύνατων’ ατσάλινων ποδηλάτων. «Οι νέοι τύποι ελαφρού χάλυβα – και δεν συμπεριλαμβάνω ανοξείδωτο χάλυβα εδώ – έχουν σίγουρα φέρει το βάρος των ατσάλινων πλαισίων σε ένα πιο ανταγωνιστικό επίπεδο, αλλά αυτό είναι μόνο μέρος της εξίσωσης» σύμφωνα με τον Jim Walker. Ο Tom Donhou δηλώνει για τη διαφορά άνθρακα – ατσαλιού: «Ο άνθρακας είναι ένα εκπληκτικό υλικό, και αν τελικά η εξοικονόμηση βάρους είναι αυτό που χρειάζεσαι, εκεί πραγματικά δεν υπάρχει καμία αντιστοιχία. Ωστόσο, η παραπάνω λογική δεν καταλήγει πάντα στην πιο ευχάριστη διαδρομή». «Το ατσάλι που χρησιμοποιούμε σήμερα είναι πραγματικά σύγχρονο υλικό. Για τους ποδηλάτες που γνωρίζουν, το να θυσιάσουν μερικά γραμμάρια για περισσότερη άνεση και την αίσθηση του ατσαλιού, πραγματικά δεν υπάρχει κανένας ανταγωνισμός». Είναι ακριβά τα ατσάλινα πλαίσια; Εάν θέλουμε ένα πλήρως custom πλαίσιο, δεν πρόκειται να είναι φθηνό. Εταιρίες όπως οι Donhou, Saffron, Feather, Paulus Quiros και ούτω καθεξής έχουν πολύ περιορισμένους πόρους και ως εκ τούτου εξαιρετικά πολλές παραγγελίες, που σημαίνει μεγάλη αναμονή. Ένα πλαίσιο από οποιονδήποτε από αυτούς τους κατασκευαστές μπορεί να ξεκινήσει από £ 1.000 και παραπάνω. Όμως συμμετέχουμε στην όλη διαδικασία, από την αρχική ιδέα έως όλες τις λεπτομέρειες της κατασκευής της. Δεν αγοράζουμε απλά ένα πλαίσιο από το ράφι. Είναι η ίδια διαδικασία σαν να ράβουμε ένα κοστούμι. Για μικρότερο προυπολογισμό, υπάρχουν μικρές εταιρείες, όπως η Condor, η Genesis, η Rourke και η Enigma, που παράγουν ατσάλια πλαίσια σε ελαφρώς μεγαλύτερη κλίμακα, άρα και πιο προσιτά. Οι τιμές μπορούν να ξεκινήσουν από μόλις £ 500. Και φυσικά να μην ξεχνάμε την ελληνική Fidusa, με ατσάλινους σκελετούς στα € 800. Για όλους τους παραπάνω λόγους, το μέλλον των ποδηλάτων από ατσάλι μοιάζει φωτεινό.
