Share on Facebook Share on Twitter Αλυσίδα, η καρδιά της μετάδοσης στο ποδήλατο μας. Όσο πιο καλά συντηρείται, τόσο καλύτερα αλλάζουν οι ταχύτητες μας, τόσο λιγότερος θόρυβος υπάρχει (στα πολλά χιλιόμετρα ο θόρυβος όχι μόνο ενοχλεί, αλλά αποσυντονίζει), τόσο μικρότερες φθορές έχουμε στους δίσκους και στα γρανάζια της κασέτας μας. Αλλά ας πούμε μερικά γενικά πράγματα: Κάθε αλυσίδα αποτελείται από κρίκους ή συνδέσμους. Κάθε σύνδεσμος αποτελείται από 4 πλευρές σε σχήμα 8, 2 εξωτερικές και 2 εσωτερικές, 2 ροδέλες μέσα στις οποίες υπάρχουν οι 2 πύροι που στην ουσία συνδέουν τα άκρα του συνδέσμου με τους άλλους συνδέσμους, εμπρός και πίσω. Άρα κάθε σύνδεσμος στην αλυσίδα μας, αποτελείται από 8 κομμάτια. Αυτό που θέλουμε είναι, στα σημεία στα οποία η αλυσίδα περιστρέφεται, η κίνηση αυτή να είναι όσο το δυνατόν ομαλή. Με άλλα λόγια, οι πύροι να μπορούν να γυρίζουν άνετα και χωρίς προσπάθεια. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει ο κάθε σύνδεσμος να είναι καθαρός και με επαρκή λίπανση. Επίσης, όσο καλά και να ξεκινήσαμε να συντηρούμε την καινούργια αλυσίδα μας, οι δυνάμεις που δέχεται, όταν κάνουμε απότομες αλλαγές, όταν σηκωνόμαστε ορθοπέταλο, όταν αλλάζουμε σχέσεις με πολλά χιλιόμετρα, τείνουν να επεκτείνουν κάθε σύνδεσμο, τραβώντας τους πίρους πιο κοντά μεταξύ τους. Από ένα σημείο και μετά λοιπόν η αλυσίδα μας θα χρειαστεί αλλαγή. Πότε; Εμπειρικά, κάθε 3000-4000 χιλιόμετρα, ανάλογα τη χρήση (ή κατάχρηση) που θα κάνουμε. Είδη λιπαντικών Μια και μιλάμε για λίπανση, ας αναφερθούμε στα διαθέσιμα λιπαντικά που υπάρχουν. Υπάρχουν 2 βασικά είδη, τα λιπαντικά σε μορφή σπρέι (με σωληνάκι για στοχευμένη δράση) και σε υγρή μορφή. Και τα δύο είναι καλά, είναι απλά θέμα επιλογής. Επίσης υπάρχουν 2 βασικές κατηγορίες, λιπαντικά για στεγνό και λιπαντικά για βρεγμένο οδόστρωμα. Η διαφορά είναι εμφανής και από τη ρευστότητα του υλικού. Τα λιπαντικά για στεγνό βρίσκονται σε πιο αραιή μορφή, ενώ τα λιπαντικά για βρεγμένο είναι πιο παχύρρευστα, ακριβώς επειδή πρέπει να προστατεύουν την αλυσίδα μας από υγρασία και βροχή. Το πλεονέκτημα των τελευταίων είναι ότι διαρκούν περισσότερο και το μειονέκτημα ότι προσελκύουν περισσότερη σκόνη, σε στεγνές συνθήκες. Φυσικά υπάρχουν λιπαντικά για ενδιάμεσες συνθήκες, προσπαθώντας να καλύψουν όλες τις περιπτώσεις. Η καλύτερη κατηγορία (βρεγμένο ή στεγνό) είναι αυτή που ικανοποιεί περισσότερο εσάς. Π.χ. αν χρησιμοποιείτε λιπαντικό για στεγνό τον Ιανουάριο με βροχές και χιόνια, δεν σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της βόλτας θα αποσυντεθεί. Η ίδια αρχή ισχύει, αν χρησιμοποιείτε λιπαντικό για βρεγμένο στις ζέστες του Αυγούστου. Αρκεί να γνωρίζετε τους περιορισμούς κάθε κατηγορίας. Καινούργια αλυσίδα Όταν αγοράζουμε το καινούργιο μας ποδήλατο ή όταν αντικαθιστούμε την παλιά αλυσίδα με καινούργια, θα παρατηρήσουμε ότι η καινούργια αλυσίδα αφήνει στα χέρια μας μαυρίλα. Είναι ένα είδος γράσου με το οποίο προφυλάσσεται η αλυσίδα μέχρι να χρησιμοποιηθεί. Καλό είναι, αφού την εγκαταστήσουμε, να σκουπίσουμε αυτό το στρώμα γράσου και μετά να εφαρμόσουμε την απαραίτητη λίπανση. Πόσο συχνά να λιπαίνουμε την αλυσίδα; Ανάλογα το είδος λιπαντικό (βλέπε παραπάνω), ανάλογα τα χιλιόμετρα (50 ή 150 χλμ) και το οδόστρωμα (βρεγμένο ή σκονισμένο) που κάναμε την τελευταία φορά, ανάλογα την κατάσταση της αλυσίδας μας. Θεωρητικά μιλώντας, αν χρησιμοποιούμε λιπαντικό για βρεγμένο και κάνουμε 40-50 χλμ την φορά, μπορεί να χρειάζεται λίπανση ανά 200 χλμ. Αν πάλι χρησιμοποιούμε λιπαντικό για στεγνό, και κάνουμε μεγαλύτερες προπονήσεις, ίσως χρειάζεται λίπανση της αλυσίδας πριν κάθε προπόνηση. To degrease or not to degrease? Το degreaser (απολιπαντικό) υπάρχει για να καθαρίζει την αλυσίδα μας, από βρωμιές, σκόνες, υπολείμματα ελαστικού για να μπορούμε μετά εύκολα να την λιπάνουμε. Το μειονέκτημα όμως ότι όταν το χρησιμοποιούμε, αφαιρεί και από το μέταλλο της αλυσίδας οποιαδήποτε λίπανση ήδη έχει. Ξανά είναι θέμα επιλογής, αλλά είναι πιο συνετό να χρησιμοποιούμε ένα πανί για να καθαρίζουμε την αλυσίδα και απολιπαντικό όταν θέλουμε να κάνουμε το εβδομαδιαίο πλύσιμο του ποδηλάτου μας. Πώς καθαρίζουμε την αλυσίδα; Ερχόμαστε λοιπόν στην ουσία του θέματος. Τοποθετούμε το ποδήλατο σε ένα δίποδο ώστε η πίσω ρόδα να κινείται ελεύθερα. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα ειδικό αξεσουάρ, που στην ουσία τοποθετείται στο κάτω μέρος της αλυσίδας για να την καθαρίζει. Με το αριστερό χέρι κρατάμε το αξεσουάρ και με το δεξί γυρνάμε αριστερόστροφα την αλυσίδα. Αντίστοιχα, μπορούμε να κάνουμε το ίδιο με ένα καθαρό πανί, πάλι θέμα επιλογής με το πανί ίσως πιο εύχρηστη, καθημερινή χρήση. Πώς λιπαίνουμε την αλυσίδα Έχοντας το ποδήλατο πάνω στο δίποδο και έχοντας καθαρίσει καλά την αλυσίδα, εφαρμόζουμε το λιπαντικό, γυρνώντας πάλι αριστερόστροφα την αλυσίδα. Μερικοί προτιμούν να λιπαίνουν το πάνω μέρος της αλυσίδας (εξωτερική πλευρά), μερικοί προτιμούν το κάτω μέρος της αλυσίδας (εσωτερική πλευρά). Ίσως πιο εύχρηστος είναι ο δεύτερος τρόπος, γιατί η εσωτερική πλευρά έρχεται πάντα σε επαφή με τα γρανάζια. Η λίπανση γίνεται πάντα με μέτρο (σταγόνα ανά σύνδεσμο ή μικρή ελεγχόμενη ροή συνεχόμενα) με τον τρόπο που επιλέγουμε. Αφού κάνουμε τη λίπανση, αρχίζουμε να γυρίζουμε το πεντάλ και να αλλάζουμε ταχύτητες αρκετές φορές, ώστε όλη η κασέτα να λιπανθεί. Μετά, αλλάζουμε δίσκους εμπρός και ξανακάνουμε το ίδιο. Τελειώνοντας, γυρίζουμε ανάποδα πάλι το πεντάλ και σκουπίζουμε το έξτρα λάδι που έχουμε βάλει και είμαστε έτοιμοι για το δρόμο!
